Baskı Devre

PCB (Baskılı Devre Kartı) Elektronik elemanları üzerine monta ettiğimiz ve üzerinde elektronik elemanların bacak bağlantıları için bakır yüzeylerin bulunduğu plakalardır.

PCB tek taraflı olduğu gibi çift taraflı, 3 katlı, 4 katlı ya da daha çok katlı olabilir. Bu projeye ve imkanlara bağlı olarak değişir. Biz genellikle Baskı Devrelerimiz tek katmanlı ve çift katmanlı olarak yapacağız ve bu dersimizde tek katmanlı PCB yapımını işleyeceğim.

Baskı devresi yapmamız için gerekli olan araç ve gereçler

• Baskı devre şemasına uygun ölçüde bakır veya epoksi plaket
• PNP veya Yağlı (kuşe) kağıdı
• Ütü
• Asitat Kalemi
• Tuz ruhu
• Perhidrol Asit
• Plaketin yatay olarak sığabileceği plastik kap
• Zımpara

1. Bilgisayarda çizerek hazırladığımız baskı devre şemasının ters görüntüsünü lazerli yazıcıdan pnp veya yağlı(kuşe) kağıda çıktısını alıyoruz. Burada baskının kalitesi tonerin kalitesi ile doğru orantılıdır. Bunu da unutmayalım.

2. Baskı devre şemasının boyutunda hazırladığımız bakır ya da epoksi plaketi deterjan ve bulaşık süngeri yardımıyla iyice temizliyoruz. Yeni aldığınız veya yapım aşamasında olan plaketlerin üzerine parmaklarınızı asla değdirmeyin. Zaman geçtikçe yağlanıyor ve kararmalara sebep oluyor.

3. Burada yağlı kağıdımıza çıkarmış olduğumuz çıktının ön yüzü bakır plaketin ön yüzen bakacak şekilde yerleştiriyoruz. Yerleştirirken kenarları bakır plaketin arkasına katlayabilir veya bant yardımıyla yapıştırılabilir. Hangi yolla yapacağınız size kalmış fakat plaketi ve kağıdı iyi hizalamaya dikkat ediniz.

4. Sizi en uğraştıracak olan ütüleme bölümüdür. Ütüleme yapmadan önce kağıdı ıslatmamak için, ütünün içindeki suyu boşaltmanızı öneririm.  Sonra ütü sıcaklığını pamuklu ayarına getiriyoruz. Zaten çoğu ütüde son derecedir. Bu şekilde 7-12 dakika arasında ütüyü plaketin her tarafını gezdirerek ve üzerine baskı uygulayarak bekletiyoruz. Daha sonra kağıt üzerinde yolların belirdiğinden birkaç dakika sonra plaket kabarmadan ütüyü kaldırıyoruz.

5. Bakır plaketi birkaç dakika (1-3) soğuduktan sonra yavaş hareketlerle üzerindeki kağıdı kaldırıyoruz. Bu aşamada plakete tırnaklarımızı veya sivri cisimleri kullanmıyoruz. Çünkü yollar zarar görebilir. Kağıdı çıkarmada sudan yardım alabiliriz suyun altında parmaklarımızın iç kısmı ile ovalayarak çıkartabilirsiniz. Baskı devremiz kaliteli bir şekilde çıkmadı ise bunun iki nedeni vardır. Birinci tonerin kalitesiz olmasıdır. Başka bir yazıcı deneyebilirsiniz. İkinci nedeni ise ütüleme süresinin doğru ayarlanamamasıdır. Çözümü ise deneyim ve tekrarlamaktır.
6. Baskı devre şeması ile elimizdeki baskı devre karşılaştırılarak eksik yerleri tamamlamak. Çıkmamış yerleri asitat kalemiyle birkaç defa üzerinden geçerek kurumasını bekleyelim. Gereksiz yerlerde birleşmeler ve kısa-devreler varsa onları da ayırmamız gerekli. Ayırırken sivri uçlu bir cisim işimizi görür.
7.  Asit işlemine geçelim. Bu aşama çok riskli iştir.
Öncelikle şunları belirteyim;
* Asiti havadar bir alanda yapınız.
* Plaketi asite attıktan sonra asla asitin başında beklemeyin.
* Tuzruhu ve perhidrole elinizi değdirmeyin.
* Cildinizin bir yerine değdiği zaman hemen bol suyla yıkayın.
* Yaşınız küçük ise bu işlemi yapmak için mutlaka bir büyüğünüzden yardım isteyin.
* Nefes darlığı ve astımı olanlar yapmasın.

Baskı devrenizi asitte fazla bekletmeyin. Bu, yolların tamamen plaketten ayrılmasına sebep olur ve emeğiniz boşa gider. Plaket plastik kaptaki asite atıldığında zararlı gazlar meydan çıkar. Asit için ben 3 ölçek Tuz ruhu ve 1 ölçek Perhidrol kullanıyorum.

Tuz ruhunu marketlerde Perhidrol asitini ise eczanelerde bulabiliriz. Plaketi plastikkabın içindeki asite attıktan sonra bu işlem 5-15 dakika arasında sürer. Bu süre içinde asitin yanında durmayınız. Ara sıra sallarsanız kabı işlem hızlanacaktır. Gözlemleyiniz ve tamamen çıktığında bir kağıt veya tahta parçası ile alıp bol su ile yıkayınız.

8. Plaketi bir peçete yardımı ile kuruladıktan sonra toneri çıkartmak için sıfır zımpara ile zımparalayın.

9. Plaketi masaüstü (baskı devre) matkabı ile deldikten sonra güzel bir baskı devreye sahip olacaksınız. Birkaç denemeden sonra çok daha kaliteli baskı devreler hazırlayabilirsiniz.